In een tijdperk waarin de gemiddelde gezinsauto al snel 1.500 kilogram weegt en wordt bestuurd via een arsenaal aan touchscreens en hulpsystemen, is de Mazda MX-5 een daad van verzet. Hij is het bewijs dat rijplezier niet wordt gedefinieerd door brute kracht of technologische overdaad, maar door balans, feedback en een laag gewicht. De vierde generatie (ND) is onlangs voor een tweede keer subtiel maar significant vernieuwd (de ‘ND3’-update), met als doel de formule te perfectioneren zonder de ziel aan te tasten. Het resultaat is een auto die meer dan ooit een verfrissend en bijna essentieel tegengif is voor de complexiteit van de moderne autowereld.
‘Jinba Ittai’: De filosofie achter de glimlach
Om de MX-5 te begrijpen, moet je het Japanse concept ‘Jinba Ittai’ begrijpen. Dit betekent letterlijk ‘ruiter en paard als één’. Het is de filosofie die al sinds de eerste generatie in 1989 de kern van elke MX-5 vormt. Het idee is dat de auto geen levenloos object is, maar een verlengstuk van de bestuurder. Elke reactie – op het stuur, de pedalen, de versnellingspook – moet direct, intuïtief en voorspelbaar zijn. Dit wordt bereikt door een obsessieve focus op drie elementen:
- Een laag gewicht: Met circa 1.000 kg is de MX-5 een vedergewicht. Dit is zijn superkracht. Het zorgt voor wendbaarheid, een directe respons en het gevoel dat de auto om je heen danst.
- Een perfecte 50:50 gewichtsverdeling: De motor ligt achter de vooras, de bestuurder zit laag en in het midden. Dit zorgt voor een sublieme balans en een neutraal, speels bochtengedrag.
- Ongefilterde feedback: De auto is ontworpen om te communiceren. Je voelt via het stuur en het chassis precies wat de banden doen.
De Cruciale Keuze: De speelse 1.5 of de krachtige 2.0?
De MX-5 biedt twee atmosferische benzinemotoren. De keuze hiertussen is fundamenteel voor het karakter van de auto.
De 1.5 Skyactiv-G (132 pk): De keuze van de purist
Dit is de motor die de originele MX-5-filosofie het best benadert. De 1.5 is een hoogtoerige, levendige motor die je moet ‘gebruiken’. Hij beloont een actieve rijstijl en smeekt erom om in de toeren te worden gejaagd. Het plezier zit niet in de absolute snelheid, maar in het constant bezig zijn, het perfecte schakelmoment zoeken en het momentum meenemen door de bochten. Het is een motor die je leert om een betere bestuurder te worden.
De 2.0 Skyactiv-G (184 pk): De volwassen atleet
De 2.0-liter motor is aanzienlijk krachtiger en biedt merkbaar meer koppel bij lage toeren. Hij voelt gespierder, volwassener en serieuzer aan. Waar je de 1.5 moet uitwringen, heeft de 2.0 altijd reservekracht. De recente ‘ND3’-update heeft de 2.0 bovendien uitgerust met een nieuw, asymmetrisch sperdifferentieel, wat de tractie en de controle bij het uitkomen van bochten verder verbetert. Het is de objectief snellere en capabelere van de twee.
De Rijervaring: De benchmark voor puur plezier
Dit is de essentie van de MX-5. De manier waarop deze auto rijdt, is de reden van zijn bestaan.
- De Versnellingsbak: De handgeschakelde zesversnellingsbak is een mechanisch meesterwerk. De schakelwegen zijn extreem kort, de actie is trefzeker en met een heerlijke, mechanische ‘klik’. Het is een van de meest bevredigende handbakken op de markt.
- Besturing en Chassis: De besturing is licht, maar uiterst precies en communicatief. Je voelt de auto om je heupen draaien. De balans is subliem. Het technische compromis van de zachte, comfortabele basisafstelling is dat de auto in snelle bochten wat overhelt. Dit is echter een bewuste keuze: het maakt de auto voorspelbaar en laat de bestuurder de gewichtsverplaatsing perfect aanvoelen.
- De ‘Track Mode’: Nieuw op de ND3-update is een ‘Track’-modus voor het stabiliteitssysteem (DSC). Deze modus laat meer wielspin en een grotere glijhoek toe, maar grijpt nog steeds in als het echt misgaat. Het is de perfecte tussenstap voor de sportieve rijder die op een veilige manier de grenzen wil verkennen.
De Kunst van het Compromis: Praktische bruikbaarheid
Laten we eerlijk zijn: de MX-5 is geen praktische auto. En dat is het hele punt.
- Interieur: De cockpit is krap en knus. Alles zit precies waar het hoort, maar er is geen overbodige ruimte. De update naar het nieuwe, veel grotere en snellere 8.8-inch infotainmentsysteem was een broodnodige modernisering die het leven aan boord aanzienlijk aangenamer maakt.
- Bagageruimte: De kofferbak is met 130 liter klein. Er passen twee handbagagekoffers in, en daarmee is het gezegd. Dit is geen auto voor een vakantie met het gezin; het is een auto voor een weekendje weg met zijn tweeën.
- Soft-top vs. RF: De klassieke soft-top is lichter en biedt de meest pure open-air ervaring. De RF (Retractable Fastback) heeft een prachtig, elektrisch opvouwbaar targadak dat hem de looks van een coupé geeft en iets meer comfort en stilte biedt met het dak dicht.
Tip van Franciscus: Kies de 1.5 als u houdt van het klassieke, hoogtoerige ‘momentum’-rijden en de auto voornamelijk op bochtige binnenwegen gebruikt. Kies de 2.0 als u ook regelmatig lange snelwegritten maakt en de extra kracht en souplesse waardeert, of als u serieuze circuit-ambities heeft.
De Prijs van Plezier: Kosten en Concurrentie
De Mazda MX-5 is altijd een relatief betaalbare sportwagen geweest. In Nederland starten de prijzen voor de vernieuwde versie rond de €45.000. Dit is een aanzienlijk bedrag, mede door de BPM.
Tegenover de concurrentie
- Toyota GR86: De meest directe concurrent. De GR86 is een coupé, praktischer met zijn kleine achterbank, en heeft een krachtigere motor. De MX-5 is echter lichter, wendbaarder en biedt de unieke ervaring van open rijden.
- Alpine A110: De Alpine is de enige andere auto die de lichtgewicht-filosofie zo serieus neemt, maar is aanzienlijk duurder.
‘De Prijs van een Vergissing’: De 2.0 kiezen voor de verkeerde reden
- Probleem: Een koper wil de ‘beste’ MX-5 en kiest de duurdere en krachtigere 2.0, maar gebruikt de auto alleen voor plezierritjes op de openbare weg.
- De “Prijs”: Deze koper zal zelden het volledige potentieel van de 2.0-liter motor kunnen benutten. Het plezier van de MX-5 zit hem in het ‘uitwringen’ van de motor, iets wat met de 1.5 veel vaker en op lagere, legaal verantwoorde snelheden kan. De koper heeft niet alleen meer betaald, maar berooft zichzelf wellicht van de puurste en meest bevredigende MX-5-ervaring.
Conclusie: Een onvervangbaar en essentieel meesterwerk
De Mazda MX-5 is meer dan een auto; het is een statement. Het is het bewijs dat je geen honderden pk’s of complexe technologie nodig hebt voor een glimlach van oor tot oor. In een wereld die steeds complexer en zwaarder wordt, is de simpele, pure en vederlichte aanpak van de MX-5 een verademing.
De recente updates hebben zijn weinige zwakke punten aangepakt (met name het infotainment) en zijn dynamische kwaliteiten verder aangescherpt, zonder zijn ziel te verkopen. Het is geen auto voor iedereen, en dat is prima. Maar voor de ware liefhebber, voor de bestuurder die de pure, ongefilterde connectie met de machine boven alles stelt, is de Mazda MX-5 niet zomaar de beste keuze in zijn klasse. Het is een van de beste en meest essentiële sportwagens die er te koop zijn, ongeacht de prijs.